Artikel PWnet HR: bied medewerkers met kanker maatwerk

Iedere medewerker met kanker reageert anders op de ziekte. Daarom moet HR met iedere zieke medewerker het gesprek aangaan en passende afspraken maken over begeleiding en werk.

Door: Sylvia Bastiaan-Trinthamer

Over de ziekte kanker lijkt iedereen een eigen mening te hebben. Zo las ik de afgelopen weken de berichten die geplaatst zijn over werk en kanker. RTL Nieuws plaatste op 26 augustus jl. een artikel waarin kankerpatiënt Vincent na behandeling weer aan het werk ging. Mooi om te lezen dat werken voor hem weer een mogelijkheid is. Echter werd in hetzelfde artikel gesteld dat op basis van onderzoek “patiënten met een diagnose van kanker die minstens 20 uur per week werken, een beter medisch en functioneel herstel hebben in vergelijking met patiënten die niet werken”. Vervolgens antwoordde de Volkskrant 1 september jl. met het volgende artikel; ‘Kankerpatiënten die langer doorwerken zouden langer leven. Maar klopt dit wel?’ waarin het eindoordeel van dit artikel luidde: “Terugkeer op de werkvloer kan goed zijn voor het welzijn van sommige kankerpatiënten. Maar dat ze er langer van zouden leven, is nooit bewezen.”

En daar gebeurde het, de positieve aandacht voor werk en kanker was weg. Mede door de titel van het artikel van RTL ‘Oproep bedrijfsartsen: doorwerken met kanker vaak beter’ waren de comments op facebook louter negatief en werden de werkgever en de werknemer al snel in twee kampen verdeeld. Eén van de comments was: “wat een debiele oplossing gewoon doorwerken, tot je erbij neervalt“, een ander reageert met “Beter voor de werkgever ja, let op bedrijfsartsen worden door de baas betaald”.

Medewerkers met kanker niet afgeschreven

Een gemiste kans denk ik. Het is nu eenmaal niet vanzelfsprekend dat iemand met een ziekteverleden volledig herstelt en dat diegene automatisch weer volledig zijn werk oppakt. Maar het is ook niet zo dat mensen met een ziekte zoals kanker gelijk afgeschreven zijn in de maatschappij. In plaats dat men zelf invulling geeft aan wat de ziekte kanker voor een ander betekent zouden we juist meer moeten luisteren naar het individu zelf. Alleen dan kan de persoon geholpen worden om zijn eigen pad te bewandelen, ook met of na zijn ziekte.

Maak passende afspraken

De hr-professional kan samen met de werknemer op zoek gaan wat het beste past zodat iemand weer na ziekte in zijn kracht komt te staan (stimuleren van empowerment). Maak samen bespreekbaar hoe werken een onderdeel kan zijn van het leven en hoe het werk op een dusdanige wijze kan worden ingepast dat zowel de werkgever als werknemer er baat bij hebben. De ene werknemer zal na ziekte het wel op kunnen brengen om (op gepaste wijze) door te werken en de ander niet, maak passende afspraken. Daarbij moeten we niet die mensen vergeten waarbij het niet meer lukt om te werken. Ziek zijn is al erg genoeg. Begrip, betrokkenheid en deskundigheid zijn de sleutels. Onbegrip, arrogantie en onwetendheid zijn funest.

De rol van de HR-professional bij verzuim door kanker

De hr-professional heeft een uitdagende rol bij de verzuimbegeleiding van medewerkers met kanker. Enerzijds is hij/zij ondersteunend bij de handelingen die door de wetgeving verplicht worden gesteld en zal erop toezien dat het dossier compleet is om een sanctie vanuit de controlerende instanties te voorkomen. Anderzijds heeft de hr-professional de taak om vanuit goed werkgeverschap de zieke werknemer persoonlijke begeleiding te bieden. Sturen op benutbare mogelijkheden om werknemers aan het werk te houden wordt steeds belangrijker. Als gevolg van wet- en regelgeving rondom ziekte en de medische vooruitgang zal het aantal werknemers met een chronische aandoening, waaronder de mensen met kanker, de komende jaren op de arbeidsmarkt gaan stijgen. Om deze groep zo te begeleiden dat ze duurzame mogelijkheden blijft behouden op de arbeidsmarkt zullen organisaties zich aan moeten passen. Goede begeleiding vanuit de hr-professional is van essentiële meerwaarde om de werkgever en werknemer hierop voor te bereiden en de relatie tussen beide partijen goed te houden.

Goed verzuimbeleid

Men denkt vaak aan dure en kostbare trajecten maar er zijn meerdere mogelijkheden die een effectieve bijdrage leveren. Zo kan de hr-professional de interne organisatie dusdanig inrichten dat betrokkenen weten wat zij moeten doen wanneer een medewerker kanker krijgt, denk daarbij aan het implementeren van een goed verzuimbeleid of het begeleiden van leidinggevende en collega’s. Maar ook het bespreekbaar maken van kanker op de werkvloer door bijvoorbeeld een workshop over kanker te organiseren voor het hele bedrijf, per afdeling of voor een groep werknemers zorgt ervoor dat de kans op stigmatisatie van de ziekte kleiner wordt. Er kan namelijk niet gesteld worden dat iemand met kanker ook automatisch alle symptomen krijgt die bij het ziektebeeld bekend zijn. Dit kan gewoon niet, elke tumor is anders en elk persoon is anders. Stigmatisering verkleint de kans van een (ex) kankerpatiënt, ook in het werkproces.

Maatwerk voor medewerkers met kanker

Uit eigen ervaring weet ik dat niet iedere zieke werknemer automatisch een op maat ondersteunend pakket aangeboden krijgt tijdens of na de ziekteperiode. De zieke werknemer moet binnen de zorgsector zelf nog veel in gang zetten, ook is het onderwerp werken nog niet standaard opgenomen in de protocollen. Als de werkgever ervan uitgaat dat dit wel gebeurt, dan kan het zo maar zijn dat de zieke werknemer niet voldoende wordt ondersteund waardoor de aansluiting met het werk alleen maar moeizamer zal verlopen. De hr-professional is binnen de organisatie een uitstekende partij om de nodige intervisies integraal in te zetten. Het creëren van een sociaal veilige werkomgeving, het vergroten van de deskundigheid binnen de organisatie en betrokkenheid van gespecialiseerde (externe) partijen vormen de basis om de ziektebegeleiding in een breder perspectief te plaatsen. Hiermee zijn de eerste stappen gezet om de werknemer, die kan en wil werken met of na kanker, duurzaam inzetbaar te houden.

Dit is een bijdrage van Sylvia Bastiaan-Trinthamer. Zij is HR-professional en heeft het boek ‘Kanker! ik heb er m’n buik vol van!’ geschreven. In dit boek vertelt zij haar ervaringsverhaal. Voor de werkgever en de HR-professional is het boek aangevuld met een extra hoofdstuk: ‘De meerwaarde van Human Resource Management bij verzuim door kanker’ waarbij dieper wordt ingegaan op de rol van HR bij verzuim door kanker, de inrichting van de organisatie en het individuele ziekteproces.

Laatste update: 12 sep 2017